Rudy Kousbroek was godzijdank (!) een rationalist

Francisco Goya 1819 - Saturno devorando a su hijo

Rudy Kousbroek, mijn held sedert vele jaren, heb ik ontzettend gemist in een tijd waarin de (godsdienst)waanzin zijn slachtoffers verslond (zoals op een schilderij van Goya).

Helaas is hij dood.

Zei hij niet dat het geloof, ‘per definitie’ altijd weer totalitaire trekken vertoont?

Wat had ik graag een woedende klacht van zijn hand in de krant gelezen. Eerst over de misdadige moraal van de moordenaars van Charlie Hebdo en, later, over de hypocrisie rond de herdenkingen.

Hij zou ongetwijfeld de valse profeten aan het kruis (!) hebben genageld. ‘Je suis hypocrite’. zou een mooie titel van zijn artikel zijn geweest.

Ik heb het boek ‘Hoger Honing’ van Kousbroek uit 1997 opnieuw gelezen. Een bemoedigend boek met ‘polemische opstellen tegen godsdienstigheid’. Heerlijk om in deze donkere tijden een rationalist te lezen. 

Kousbroek is een fan van Bertrand Russell en dat is niet verwonderlijk omdat hij net als Russell niet bang is om geloof en wetenschap te confronteren. En steeds weer is het geloof de terechte verliezer.

Kousbroek zegt in zijn boek dat alle godsdiensten overhoop liggen met het definiëren van moraal tegenover de inzichten voortgebracht door de Verlichting en de moderne wetenschap, speciaal met betrekking tot de natuur.

"Godsdienstige opvattingen ontleend aan xenofobe herdersstructuren uit vroeger eeuwen hebben niets zinnigs te vertellen over democratie en rechtvaardigheid, over ecologie en over de morele toelaatbaarheid van homoseksualiteit, over genentechnieken, vrouwenrechten, voortplanting, geboortebeperking, erfelijkheid, vruchtbaarheid, verlengde levensduur, de status van dieren en noem maar op, het leven zelf. Het is nodig om nuchter te constateren dat wij met een terugkeer naar het geloof niet iets moreel superieurs maar doodgewoon de achterlijkheid in huis halen".